Đột quỵ “đe dọa” người mất ngủ triền miên

MB+ - Mệt mỏi, buồn ngủ ban ngày, hay cáu gắt, chuyện bé xé ra to, mất tập trung, giảm sút hiệu quả công việc…là những phiền toái thường thấy ở người bị mất ngủ. Tuy nhiên, không chỉ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống, mất ngủ triền miên còn thúc đẩy, dẫn đến nhiều bệnh mãn tính nguy hiểm.
Nghiên cứu mới đây của các chuyên gia ở ĐH Y khoa Icahn (Mỹ) cho thấy, ngủ dưới 5 giờ mỗi đêm làm tăng nguy cơ đột quỵ lên 83% so với ngủ đủ giấc (từ 7-8 giờ).
Đột quỵ “đe dọa” người mất ngủ triền miên
Các vấn đề về rối loạn giấc ngủ, tác hại của thức khuya, mất ngủ đang hiện diện thường xuyên trong cuộc sống hiện đại. Bệnh phổ biến ở người trung niên, cao tuổi và những người gặp nhiều áp lực về kinh tế, công việc, gia đình…Thống kê gần đây tại các phòng khám thần kinh lớn tập trung tại TP.HCM và Hà Nội cho thấy, số người đến khám vì mất ngủ đang ngày càng tăng với các than phiền khó rơi vào giấc ngủ, nằm trằn trọc, suy nghĩ đủ thứ chuyện không ngủ được; dễ thức giấc, khó ngủ lại; thức dậy thường uể oải, chán nản...


PGS.TS Nguyễn Văn Liệu
Mất ngủ có nguyên nhân từ nhiều yếu tố nội và ngoại sinh, tuy nhiên, nghiên cứu bằng phương pháp sinh học phân tử, các nhà khoa học chỉ ra, mất ngủ mãn tính được xem là stress kinh niên của cơ thể gây tổn thương não thông qua kích thích sản sinh quá mức các gốc tự do dưới tác động của căng thẳng, áp lực và quá trình trao đổi chất liên tục của cơ thể.

Các gốc tự do tấn công làm tổn thương nội mạc mạch máu, tạo điều kiện để các thành phần mỡ máu lắng đọng trên thành động mạch hình thành mảng xơ vữa gây hẹp lòng động mạch. Từ đó, khiến dòng máu lưu thông chậm và cung lượng máu nuôi não không đảm bảo, gây nên thiếu máu não. Điều này dẫn tới hàng loạt các rối loạn của cơ thể, trong đó có chứng rối loạn giấc ngủ.

Bên cạnh đó, khi các gốc tự do tăng sinh sẽ tấn công trực tiếp vào các tế bào thần kinh gây tổn thương, gián đoạn chức năng dẫn truyền thần kinh khiến hoạt động của trung khu điều khiển giấc ngủ tại não gặp trục trặc gây ra tình trạng rối loạn giấc ngủ, mất ngủ.

Khi bị mất ngủ, cơ thể càng dễ bị tác động tiêu cực bởi stress, căng thẳng khiến các gốc tự do tăng sinh nhiều hơn và biến một vài đêm mất ngủ trở thành mãn tính, tăng nguy cơ dẫn đến nhiều căn bệnh tiềm ẩn như: trầm cảm, đau đầu, tăng huyết áp, béo phì, rối loạn mỡ máu…đây đều là yếu tố nguy cơ cao gây đột quỵ.

Qúa trình diễn tiến thành đột quỵ có thể bắt đầu từ tình trạng hẹp lòng mạch do tăng kích thước mảng xơ vữa, tiểu cầu sẽ bám vào mảng xơ vữa làm nên các cục huyết khối gây tắc mạch; Đồng thời mảng xơ vữa có thể bong ra khỏi thành mạch cùng các cục huyết khối trôi theo dòng máu và kẹt lại tại nhiều vị trí khác trong mạch máu não, gây tắc mạch (thiếu máu não) và thậm chí vỡ mạch (chảy máu não) là hai dạng chính của đột quỵ.

​

Mất ngủ tăng nguy cơ dẫn đến nhiều bệnh mãn tính nguy hiểm, đặc biệt là đột quỵ
Cải thiện từ gốc tình trạng mất ngủ, giúp phòng ngừa đột quỵ

Không ít người vì khó ngủ đã tìm tới các loại thuốc an thần như một cách tức thời để trị chung mat ngu. Tuy nhiên, lạm dụng thuốc an thần gây ngủ không giúp cơ thể đạt được các tiêu chí của giấc ngủ sinh lý như dễ đi vào giấc ngủ, ngủ sâu giấc, sáng dậy tỉnh táo…

Mặt khác, lạm dụng thuốc an thần có thể phá vỡ chu trình thức – ngủ tự nhiên; gây nghiện hoặc lệ thuộc thuốc; dễ biến mất ngủ thành căn bệnh mãn tính và các tác dụng phụ nguy hiểm đến gan, thận...

Để tìm lại được giấc ngủ ngon, cần ngăn chặn từ gốc nguyên nhân gây nên mất ngủ do căng thẳng, stress làm tăng sinh các gốc tự do gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh và mạch máu não.

​

Tinh chất thiên nhiên từ Blueberry có trong OTiV giúp chống gốc tự do, cải thiện mất ngủ, dự phòng đột quỵ - ảnh H.L. Bảo

Gần đây, nhờ sự tiến bộ của sinh học phân tử, các nhà khoa học Mỹ đã tìm thấy hai hoạt chất sinh học thiên nhiên quý Anthocyanin và Pterostilbene trong Blueberry (sinh trưởng ở Bắc Mỹ) được chứng minh có tác dụng ưu việt chống gốc tự do.

Bằng công nghệ chiết xuất hiện đại, hai hoạt chất này có khả năng vượt qua hàng rào máu não, trung hòa các gốc tự do trong lòng mạch máu; ngăn chặn và làm chậm sự hình thành mảng vữa xơ, huyết khối; giúp tăng cường vận chuyển oxy và dưỡng chất lên não giúp cơ thể dễ đi vào giấc ngủ, ngủ không gián đoạn.

Đồng thời hai hoạt chất trong Blueberry còn kích hoạt các men chống gốc tự do tự nhiên của cơ thể, khôi phục chức năng truyền dẫn thần kinh và đảm bảo hoạt động của trung khu thần kinh “điều hành” giấc ngủ tự nhiên. Từ đó cải thiện mất ngủ và nâng cao chất lượng giấc ngủ.

Bên cạnh đó, cũng cần loại bỏ những yếu tố bất lợi cho giấc ngủ: gạt bỏ những căng thẳng, áp lực trong cuộc sống; không uống cà phê, rượu bia vào buổi tối; duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý và tăng cường vận động như bơi, đi bộ, cầu lông...

Khi giấc ngủ được đảm bảo, các chức năng của não bộ cũng được phục hồi; trạng thái stress, căng thẳng được giải tỏa và các nguy cơ tổn thương não, đột quỵ cũng được giảm thiểu.

PGS.TS Nguyễn Văn Liệu - Phó Trưởng khoa Thần kinh BV Bạch Mai - Phó Trưởng Bộ môn Thần kinh ĐH Y Hà Nộ