Hà Nội Những bí mật về chất liệu thủy tinh Murano

MB+ - Trong nhiều thế kỷ, thành phố Venice không những có tiếng với sự lãng mạn, mà còn cuốn hút nhiều khách du lịch với những kiệt tác thủy tinh Murano đầy nghệ thuật.
Hòn đảo thủy tinh Murano nổi lên từ đầm phá Venetian, một vùng nước rộng lớn có bề mặt phản chiếu mọi đổi mới về ánh sáng. Kể từ thế kỷ XIII, các nhà sản xuất thủy tinh đã quan sát những vùng nước mênh mông bên ngoài xưởng của họ, và nhìn thấy một thế giới nghệ thuật ở Murano, biến nó trở thành bậc thầy của giới thủy tinh nổi tiếng trên thế giới.

Nghệ thuật thổi thủy tinh Murano còn là một bí mật​

Thủy tinh cổ

Những chiếc bình thủy tinh có niên đại từ thời La Mã đã được khai quật trên khắp Veneto. Một số tác phẩm thủy tinh có sự phối hợp với các kỹ thuật cổ điển, ví dụ như Murrina mà hiện nay các bạn sử dụng để tạo nên Murano, có nét tương đồng với thủy tinh ở Venice hiện tại. Fioleri (một loại thủy tinh – hoặc cụ thể hơn là một nhà sản xuất thủy tinh) được ghi chép trong các tài liệu của Venice từ khoảng thế kỷ thứ 10, tên gọi của loại thủy tinh này đã gợi ý cho ta những mặt hàng mà họ có thể sản xuất ở thời điểm này, đó là những đồ gia dụng.
Trong thời trung cổ, nghệ thuật tạo ra thủy tinh cũng phải được liên kết chặt chẽ với nghệ thuật điêu khắc, được ứng dụng có diện tích rộng trên toàn thành phố. Những người thợ khảm Venetian thường xuyên sử dụng kính teserae, hoặc các miếng thủy tinh để tạo nên những bức tranh ghép tranh trí sản, tường và hầm của nhiều nhà thờ trong thành phố.
Đến những năm 20 của thế kỷ 13, các người sản xuất thủy tinh được tổ chức thành các hội hoạt động theo một quy chế nghiêm ngặt không những điều chỉnh các điều kiện làm việc mà còn những khía cạnh khác của cuộc sống trong các nhà xưởng sản xuất thủy tinh.
Tại sao lại gọi là thủy tinh Murano?

Nghệ thuật thổi thủy tinh được đặt ở Murano vì hai lí do. Trước tiên là để tránh khả năng cháy ở Venice. Một số lượng lớn các lò nung thủy tinh thường xuyên đạt tới nhiệt độ khoảng 1500oC – để tạo ra các vật thể thủy tinh đẹp tuyệt, nhưng cũng rất dễ gây nên những vụ hỏa hoạn trong thành phố. Để hạ thấp nguy cơ cháy nổ, vào thập niên 1270, các cơ quan chức trách trong thành phố đã di dời xưởng thủy tinh từ trung tâm thành phố Venice đến Murano, quá trình hoàn tất vào năm 1291. Nguyên nhân gây ra thứ hai để di dời các thợ thủ công đến Murano có là là lí do chính trị.

nung chảy thủy tinh Murano​

Những bí mật thương mại của nghệ nhân làm thủy tinh Murano đã bị rò rỉ khắp Châu Âu trong thời Trung Cổ, và cô lập các nhà sản xuất thủy tinh trên Murano sẽ cho phép đất nước này kiểm soát và xuất khẩu thủy tinh, bảo đảm rằng những bí mật này vẫn tồn tại ở Venice.
Các nhà sản xuất thủy tinh phải đối mặt với tiền phạt cao hoặc thậm chí phạt tù nếu họ rời đi hoặc du lịch bên ngoài nước Cộng Hòa Italia. Điều lý thú khác nữa là, một vài xưởng sản xuất thủy tinh từ Dalmatia, Bohemia và các nơi khác vẫn thi thoảng được phép làm việc cho Murano. Cho đến thế kỷ thứ 16, các người sản xuất thủy tinh Murano đã nắm giữ độc quyền về sản xuất thủy tinh ở Châu Âu, và những sáng tạo tuyệt vời đã mang tới cho họ sự nổi tiếng trên toàn toàn cầu.
Chúng ta đều biết đến kỹ thuật thủ công làm thủy tinh của Venice qua những công trình như L'Arte Vetraria (“nghệ thuật thủy tinh”) do Antonio Neri tạo ra vào năm 1612. Tác phẩm của Neri đã tìm ra những loại thủy tinh Murano có giá trị nhất vào thời điểm lúc bấy giờ. Đáng lưu ý là sự tinh tế, nhẹ nhàng mà không màu của thủy tinh Murano đã đem đến cho nó danh tiếng.
Hạt thủy tinh

Mặc dù phần lớn các người sản xuất thủy tinh của Venice được nhắc tới trong các tài liệu lịch sử là chàng trai, tuy nhiên một vài nữ thợ thủ công xuất hiện sớm nhất vào những 1500, có liên quan đến làm việc làm đồ trang sức. Hàng ngàn hạt thủy tinh đã được đưa đến Châu Phi và Bắc Mỹ, nơi chúng được sử dụng làm tiền tệ để trao đổi và trở thành phụ kiện thời trang cho đến hiện nay. Thậm chí, bây giờ những hạt thủy tinh Venetian này có thể được phát hiện trên các đồ gia dụng khác nhau như một chiế ví Mỹ bản xứ hoặc một chiếc mũ Châu Phi.
Những hạt thủy tinh giao thương phải đối mặt với thách thức vào cuối những năm 1600, khi kinh tế gặp khó quá và bệnh dịch hạch tấn công Venice. Các nhà chế tạo thủy tinh Murano cũng mất đi sự độc quyền về vấn đề xuất nhập khẩu các loại thủy tinh và gương cho các người sản xuất trong nhà Hoàng gia Pháp, và các trung tâm tạo ra thủy tinh khác của châu Âu đang nổi lên. Các phường hội của Venice đã chính thức bị gỡ bỏ trong vài năm đầu của những năm 1800.
Tuy nhiên chỉ một vài thập kỷ sau đó đã được tái chú trọng và mở lại. Giữa những năm 1800, ta đã chứng kiến một sự kết hợp giữa Thủy tinh Murano truyền thống với nền tảng của một số văn phòng mới, bao gồm Fratelli Barovier và Fratelli Toso, hiện nay hay còn gọi là Barovier & Toso. Thủy tinh Murano có được thị trường sôi động như ngày hôm nay một phần là nhờ vào thị trường du lịch và nhu cầu của những người thích sưu tầm những món đồ riêng biệt.
Barovier và Toso được thành lập vào năm 1295, và trở thành các nhà máy sản xuất thủy tinh có tác động nhất trong lĩnh vực này. Bắt đầu với gia đình Barovier, những truyền thuyết về doanh nghiệp kéo dài qua nhiều thế hệ và đã phong hóa mọi thứ từ chiến tranh đến những thay đổi về ý thích lẫn phong cách. Angelo Barovier cách mạng hóa lĩnh vực công nghiệp thủy tinh với những sáng tạo của mình vào năm 1450.
Năm trăm năm sau, hậu duệ của ông là Ercole Barovier còn trở nên ấn tượng sâu sắc hơn nữa, khi biến dang tiếng của dòng họ trở nên ưu việt hơn, nâng cao vị thế doanh nghiệp cho đến tận Hiện nay.
Sự khác biệt của thủy tinh Murano

Thủy tinh Murano chỉ được sản xuất trên hòn đảo Murano xinh đẹp, nằm trong biên giới của thành phố Venice với miền Bắc Italia. Thủy tinh này được tạo nên từ silica, soda, vôi và kali tan chảy với nhau trong một lòng nung đặc biệt ở nhiệt độ 1500oC để đạt được trạng thái lỏng.

Nghệ thuật tạo hình thủy tinh Murano​

Vàng hoặc bạc lá thường được cho vào trong hỗn hợp thủy tinh, cùng với các khoáng chất như đồng để thêm phần long lanh, kẽm để tạo màu trắng, coban cho sắc xanh, còn mangan để tạo nên màu tím. Sau đó hỗn hợp này được thổi bằng miệng hoặc được tạo ra bằng tay bởi các nghệ nhân tài ba với kĩ thuật riêng biệt và các công cụ cơ bản, nhiều công cụ trong số đó đã được phát triển từ thời Trung cổ và thay đổi ít nhiều cho đến hiện nay.
Biện pháp làm thủy tinh này đã tạo ra những kiệt tác độc đáo với sắc màu phong phú và đẹp mắt, nhiều khi còn trở nên siêu thực, có những loại hoa văn và kiểu dáng, xứng đáng được coi là tác phẩm nghệ thuật. Mặc dù thủy tinh cũng được tạo ra ở nhiều nơi khác trên thế giới tuy nhiên không có mặt hàng nào được chế tạo với một lịch sử phong phú và có giá trị nghệ thuật như thủy tinh Murano.
Thủy tinh Murano: bí mật của một truyền thống

Những miếng thủy tinh từ thời xa xưa được phát hiện ở Veneto đã cho ta thấy một lịch sử lâu đời của ngành sản xuất thủy tinh từ thời cổ đại. Một vài tác phẩm trong bảo tàng vẫn còn trông rất hiện đại, với những đường vân kẻ sọc sặc sỡ khiến ta nghĩ đến đến Thủy tinh Murano.
Ngày này, nói đến hòn đảo thủy tinh Murano đồng nghĩa với việc nói đến thủy tinh. Đa số mọi thứ đều có thể được làm từ thủy tinh Murano như ly rượu, bình hoa, giá nến, hình động vật thu nhỏ, chặn giấy, đèn chùm… mọi loại đồ trang sức bạn có thể tưởng tượng ra. Chúng rất phong phú về hình dáng, chất lượng, giá tiền và style, và tranh thủ tạo nên lợi nhuận đáng kể cho ngành thương mại du lịch.