Hà Nội nguy hại cho bệnh nhân bởi kháng sinh liều cao

MB+ - Con chị Thùy thẳng thớm bị viêm phế quản. Mỗi lần như thế, chị thường đưa con đi khám ở một phòng mạch tư nhân. Nơi này sử dụng các loại kháng sinh mạnh để bệnh nhân mau khỏi. Kết quả là con chị không còn đáp ứng với những kháng sinh thường ngày.

​

Cuối tháng 8, cậu bé lại nhập viện điều trị gần một tháng vì chứng viêm phế quản. Bệnh không nặng, nhưng điều trị dây dưa vì thầy thuốc cho biết vi khuẩn kháng thuốc, phải dùng đến một kháng sinh cực mạnh, bệnh mới hết. Chị phải trả viện phí gần 10 triệu đồng.

Tình trạng lạm dụng kháng sinh cho mau hết bệnh đang diễn ra phổ quát, khiến con người mất đi vũ khí phòng thủ sau hết trong điều trị. Theo Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ vi khuẩn kháng kháng sinh nhiều nhất khu vực. Bán các loại bồn massage chân có uy tín, chất lượng đảm bảo

Trong cộng đồng hiện vẫn tồn tại quan niệm cho rằng một loại kháng sinh có thể chữa được tất các bệnh nhiễm trùng, thậm chí có thể dùng cho cảm cúm thường ngày. cho nên mỗi khi có bệnh, họ thường tự điều trị bằng cách mua một loại kháng sinh nào đó để uống, khi uống thì được chăng hay chớ (nhớ thì dùng, không thì thôi, thấy bớt bệnh liền ngưng thuốc). Uống không hết bệnh, họ nghe lời người quen mách bảo chuyển sang kháng sinh khác.

Dù được quy định là thuốc phải kê toa, nhưng hiện kháng sinh được bán rộng rãi, ai mua cũng được với bất kỳ số lượng nào. Ngay cả trong các bệnh viện, phòng khám, tình trạng dùng kháng sinh cũng khó quản lý.

Tại các cơ sở y tế ngoài công lập giờ, các bác sĩ thường có thiên hướng chọn kháng sinh đời mới, đắt tiền để điều trị vì chúng còn nhạy với nhiều vi khuẩn. Làm vậy, bệnh sẽ mau khỏi, thầy thuốc lấy niềm tin của bệnh nhân nhiều hơn. Một lý do khác: Khi dùng những kháng sinh này, họ được các hãng dược chi hoa hồng rất rộng tay (có thể đến 30% đến 40%).

Ở một bệnh viện nhi có tiếng ở TP HCM, tại phòng khám ngoại trú, nếu thuộc diện bảo hiểm y tế, trẻ chỉ được thầy thuốc kê những thuốc kháng sinh bình thường như Ampicilin, Amoxilin. Nhưng nếu thuộc diện khám dịch vụ, bệnh nhi sẽ được kê những kháng sinh mạnh và đắt tiền như Zinnat, Augmentin, Cephaclor!

Bệnh viện của các nước tiền tiến có dược sĩ lâm sàng kiểm soát việc kê toa của bác sĩ (về liều dùng, tương tác thuốc, tính hợp lý của thuốc). Tại Việt Nam, bệnh viện cũng có dược sĩ nhưng vai trò rất mờ nhạt. Do không phải là dược sĩ lâm sàng nên họ không kiểm soát được việc kê toa.

Đắt tiền chưa chắc đã hay

Một nghiên cứu tại Mỹ trong năm 2005 cho thấy, các thuốc kháng sinh mới, đắt tiền chưa hẳn cấp thiết và tốt hơn kháng sinh cũ, và sự khác nhau về giá cả không cho ra kết quả điều trị khác nhau. Thậm chí kháng sinh cũ còn tốt hơn loại mới có giá gần gấp 4 lần.

Trong điều trị viêm xoang, những nghiên cứu lâm sàng từ năm 1970 đến 1998 cho thấy, 69% bệnh nhân tự khỏi; và việc điều trị bằng các thuốc kháng sinh mới như azithromycin, clarithromycin hay cefixin vẫn mang lại kết quả rưa rứa thuốc cũ amoxicillin. Với bệnh viêm phổi cấp tính, tính ưu việt của các kháng sinh mới cũng không hơn gì đời cũ. Tỷ lệ bệnh nhân dùng thuốc mới tái phát, phải vào viện điều trị còn cao hơn so với dùng kháng sinh cũ.

Nghiên cứu cũng chỉ ra sự bất hợp lý của việc dùng kháng sinh đắt tiền vancomycin trong hơn 10 năm qua: Việc dùng nó như thuốc tiền phong trong bệnh nhiễm khuẩn không mang lại kết quả cao mà còn làm phát sinh các chủng vi khuẩn kháng thuốc.

Tiến sĩ Phạm Hùng Vân, giảng sư bộ môn vi sinh Đại học Y dược TP HCM, cho biết kháng sinh mạnh chỉ được dùng trong trường hợp nhiễm trùng nguy cấp, đe dọa tính mạng bệnh nhân.